A federación de Izquierda Unida no exterior realizou un simulacro de envío de documentación electoral cara a oito países para constatar a disparidade de acceso ao dereito ao voto provocada pola vixencia do sistema de voto rogado e agravada polas restricións pola covid-19.
O resultado deste simulacro: máis de tres semanas para un envío realizado desde Suecia, 18 días desde Reino Unido e, unha incógnita para os envíos realizados desde o País Vasco e Galicia a Arxentina. Estes son algúns dos prazos de envío que se desprenden do simulacro realizado pola federación de Izquierda Unida no Exterior para constatar a imposibilidade de remitir os envíos de documentación electoral e das papeletas de voto á emigración galega e vasca chamada a votar desde o exterior nas eleccións autonómicas deste domingo, 12 de xullo.
Tras denunciar en innumerables ocasións a inxustiza do voto rogado -que provocou que, desde a súa aprobación en 2011 por parte de PP, PSOE, CiU e PNV, a porcentaxe de participación do electorado no exterior nunca alcance o 7% de votos reais-, desde IU Exterior decidiuse poñer a proba o proceso para mostrar a que se enfrontan quen intenta votar desde fóra de España.
Esquerda Unida en Galicia, durante a semana do 15 ao 22 de xuño enviou unha serie de correos certificados de ida, a modo de envío da documentación electoral. Do mesmo xeito, coa axuda de militantes emigrados a oito países de Europa e América Latina, remitiuse outra serie de cartas a Galicia para completar o camiño de volta que seguen os votos daqueles electores afortunados que recibiron as súas papeletas a tempo. Ao tratarse de envíos certificados, púidose seguir o seu percorrido e contrastalo cos prazos e datas límite establecidos pola Xunta Electoral.
Neste enlace poden comprobarse o percorrido dos envíos certificados https://docs.google.com/spreadsheets/d/e/2PACX-1vQyg8hHg_35Aa5iJGdJg21QYNNSqJxTJSsZfOj38rd_im0mX_dRnZ4a_OCssM3LkwsZCxx_V–IfITb/pubhtml?gid=1325837248&single=true
En total, realizáronse cara a oito países distintos onde a federación de IU Exterior conta con militancia (Alemania, Arxentina, Bélxica, Irlanda, Luxemburgo, Reino Unido, Suecia e Suíza). Lamentablemente, o envío desde Arxentina non se puido realizar dadas as restricións de circulación vixentes en Bos Aires.
Nestas eleccións, 461.000 galegas e galegos (un 17% do censo electoral) están chamadas ás urnas no exterior, fronte ás 76.000 vascas e vascos (un 4%). En total, máis de 2,5 millóns de españois e españolas viven fóra de España.
Malia que, grazas ás candidaturas Galicia en Común-Anova Mareas e Elkarrekin Podemos-IU logrouse ampliar o prazo ata o 11 de xullo, esta ampliación só suporía tres días para aqueles electores inscritos no censo de residentes permanentes no exterior (CERA), o cal deixaría fóra a aqueles inscritos no censo de residentes temporais (ERTA). Deste xeito, seguindo o simulacro, esta ampliación só supuxo unha diferenza aos votantes CERA en Bélxica e Suíza, quen, aínda así, recibirían as súas papeletas o último día do prazo.
Aínda que as papeletas chegaran a tempo para enviar o voto dentro de prazo, é necesario que este chegase antes do peche do escrutino. O que suporía que de terse enviado o voto o último día de prazo, o 11 de xullo, só as cartas desde Alemania terían chegado a tempo, todas as demais quedarían fóra do reconto.
Segundo o simulacro, as persoas residentes en Irlanda ou Reino Unido deberían ter enviado o seu voto o 3 de xullo para que chegaran a tempo, o caso de Arxentina, onde hai máis de 160.000 galegas e galegos con dereito a voto, descoñécese o paradeiro destes envíos.
O pesadelo do voto rogado
Un dos múltiples problemas aos que se enfronta a cidadanía española no exterior á hora de exercer o seu dereito ao voto é poder realizar os distintos trámites necesarios por correo postal dentro duns prazos que sempre son demasiado axustados. Xa sexan por papeletas que se reciben despois do día das eleccións, ou votos que chegan a España cando xa se pechou o escrutinio, entre un terzo e a metade do electorado exterior non é capaz de exercer o seu dereito ao voto, segundo o colectivo migrante Marea Granate. Si en condicións normais isto supón de seu un grave obstáculo, a convocatoria de eleccións en Galicia e País Vasco en plena pandemia mundial non fixo senón empeorar unha situación xa de seu insostible.
Galicia en Común-Anova Marea en Galicia solicitou á Xunta Electoral Central que aqueles e aquelas residentes no exterior que rogaron o voto para a errada convocatoria do 5 de abril non tivesen que volver realizar todo o proceso para poder obter a documentación electoral, sempre que devanditos electores estivesen inscritos no CERA vixente para as eleccións de 12 de xullo. Con todo, a JEC só aprobou unha leve ampliación de prazos e a facilitación de que a clave telemática para rogar o voto fose a mesma que a enviada para a anterior convocatoria.
Decenas de representantes de Galicia en Común e Elkarrekin Podemos, militantes e simpatizantes de Podemos Exterior e IU Exterior, estarán nos consulados de todo o mundo para vixiar que o proceso electoral transcorra con toda normalidade e transparencia.
